Στην μάχη για την εξάλειψη των ανισοτήτων, η ελπίδα μας παραμένει η νέα γενιά. Ζητήσαμε από την κυρία Χριστίνα Κωνσταντουδάκη να μας πει δυο λόγια για την εκπαιδευτική διαδικασία και την επίτευξη της καλλιέργειας του πνεύματος ισότητας ήδη από την νηπιακή ηλικία.
Η Χριστίνα Κωνσταντουδάκη είναι νηπιαγωγός και συγγραφέας δυο παιδικών βιβλίων («Μπελ Μπεσαμέλ», «Το αρχηγείο»). Διατηρεί επίσης μια πολύ ενεργή σελίδα στο facebookμε τίτλο «Παιδικό Βιβλίο-Προτάσεις» που αριθμεί σχεδόν 53.000 μέλη!Έχει κάνει σεμινάρια δημιουργικής γραφής και μεταπτυχιακό στο ΕΚΠΑ με τίτλο «Ανάγνωση, Φιλαναγνωσία κι Εκπαιδευτικό Υλικό».
-Ποια είναι η σχέση σας με το παιδικό βιβλίο; Πώς αποφασίσατε να γίνετε συγγραφέας παιδικών βιβλίων;
Διάβαζα από πολύ μικρή. Διάβαζα τα πάντα! Από κόμικ μέχρι βιβλία του Καζαντζάκη στα 9 μου χρόνια. Ποτέ δεν πίστευα ότι εγώ θα γίνω συγγραφέας, απλά η γραφή ήταν κάτι φυσικό για εμένα. Διάβαζα άρα έγραφα κι έγραφα άρα διάβαζα. Έτυχε να κερδίσει μια ιστορία μου σε έναν λογοτεχνικό διαγωνισμό κι έτσι έγινε η αρχή.
-Προτιμάτε το βιβλίο στην εκπαιδευτική διαδικασία;
Ναι, φυσικά! Τα πάντα τα προσεγγίζω μέσα από το βιβλίο. Έτσι, η διαδικασία γίνεται πιο ευχάριστη για τα παιδιά.
-Με ποιο κριτήριο διαλέγετε τα βιβλία που διαβάζονται στην τάξη;
Αρχικά, βλέπω αν είναι κατάλληλα για την ηλικία που διδάσκω ( Νηπιαγωγείο ) κι αν πιστεύω ότι θα φανούν ενδιαφέροντα στα παιδιά. Δεν διαλέγω ιστορίες με πολύ μεγάλο κείμενο και πολλές περιγραφές γιατί ξέρω ότι θα τα κουράσουν. Στη συνέχεια, αποφασίζω τι θέμα θέλω να επεξεργαστώ στην τάξη μου και διαλέγω το κατάλληλο βιβλίο. Πολλές φορές, βέβαια, δεν χρειάζεται καν το βιβλίο να μιλάει ξεκάθαρα για το θέμα που θέλω να επεξεργαστώ. Τότε, η διαδικασία είναι ακόμα πιο ενδιαφέρουσα γιατί τα παιδιά κάνουν μόνα τους τη σύνδεση με απίστευτους τρόπους!
-Πώς πιστεύετε ότι μπορεί το βιβλίο να συμβάλλει στην διάπλαση του χαρακτήρα των παιδιών;
Το διάβασμα πολλών και διαφορετικών βιβλίων, προωθεί την κριτική σκέψη. Αυτό είναι το βασικότερο για την διάπλαση του χαρακτήρα. Να μάθουν τα παιδιά ότι υπάρχουν πολλές διαφορετικές οπτικές για ένα θέμα, να μάθουν να σέβονται όλες τις απόψεις και να λειτουργούν με ενσυναίσθηση.
-Έχετε δουλέψει κάποια βιβλία που αφορούν την ισότητα στην τάξη σας; Αν ναι, τι αντιδράσεις λάβατε από τα παιδιά;
Ναι, πολλά. Σχετικά με τον ρατσισμό, το προσφυγικό θέμα, την αναπηρία, τον σχολικό εκφοβισμό, την ισότητα των δύο φύλων. Τα μικρά παιδιά του Νηπιαγωγείου, από τη φύση τους δεν καταλαβαίνουν γιατί κάποιος να κοροϊδεύει οτιδήποτε διαφορετικό – γι’ αυτά δεν είναι καν διαφορετικό – και πάντα παίρνουν το μέρος του αδύναμου όταν διαβάζουμε αυτά τα βιβλία. Το όμορφο είναι ότι κάνουν και συνδέσεις με γεγονότα από την τάξη ή από τον περίγυρό τους και μου λένε ιστορίες που έκαναν τα ίδια παρατήρηση σε γονείς ή γνωστούς σε σχέση με θέματα ισότητας! Όσον αφορά την ισότητα των δύο φύλων, θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν τους είχα διαβάσει το βιβλίο «Μην τα βάζεις ποτέ με μια πριγκίπισσα!» (εκδ. Βιβλιοσκόπιο) που ένα κορίτσι είχε δει το εξώφυλλο με τις λασπωμένες και ταλαιπωρημένες πριγκίπισσες και μου είχε πει «Κυρία, σκόνταψαν στην λάσπη γι’ αυτό είναι λερωμένες». Όταν διαβάσαμε το βιβλίο και είδε ότι ήταν λασπωμένες γιατί είχαν περάσει από πολλές περιπέτειες για να βρουν ένα τέρας, από μόνη της μου είπε κι άλλες περιπέτειες που μπορεί να είχαν και γι’ αυτό λασπώθηκαν!
-Τι νομίζετε ότι πρέπει να γίνει για να επιτευχθεί η ισότητα των φύλων ήδη από την παιδική ηλικία; Με ποιόν τρόπο μπορεί να συμβάλλει σε αυτό ο εκπαιδευτικός και ο γονιός;
Αρχικά, να σταματήσουμε να ξεχωρίζουμε παιχνίδια/ χρώματα/ βιβλία σε αγορίστικα και κοριτσίστικα. Ο εκπαιδευτικός και ο γονιός να σταματήσει να κάνει σχόλια του τύπου «Είσαι δυνατός, δεν πρέπει να κλαις», «Δεν είσαι όμορφη όταν κλαις» γιατί προωθούν στερεότυπα που θέλουμε να εξαλείψουμε. Κυρίως, να συμπεριφερόμαστε σε αγόρια και κορίτσια το ίδιο, να μην τους επιβάλουμε τον δικό μας τρόπο σκέψης. Να τα ενδυναμώνουμε με τον ίδιο τρόπο και να τα μάθουμε να έχουν ευαισθησίες για τα ίδια πράγματα.
-Υπάρχουν κάποιες καλές πρακτικές που έχετε υιοθετήσει ή μπορείτε να μας προτείνετε σχετικά με την ισότητα των φύλων;
Δεν κάνω ποτέ κάποιο σχόλιο σχετικά με το συμβολικό παιχνίδι των παιδιών στην τάξη μου. Πολλές φορές, πάνω στο συμβολικό παιχνίδι, τα αγόρια θέλουν να ντυθούν κοριτσίστικα ή τα κορίτσια να είναι ο «κακός» σε ένα παιχνίδι. Από τη στιγμή που ξέρουν να παίζουν με ασφάλεια, είναι ελεύθερα να επιλέξουν να παίξουν όπως θέλουν με την φαντασία τους. Αν υπάρξει κάποιο σχόλιο από παιδί πχ «Το ροζ είναι κοριτσίστικο χρώμα» φροντίζω να τους υπενθυμίζω ότι όλα τα χρώματα/ παιχνίδια είναι για όλα τα παιδιά κι ότι δεν υπάρχουν «κοριτσίστικα» και «αγορίστικα». Αυτό βλέπω ότι είναι απελευθερωτικό για πολλά παιδιά που έχουν τέτοιες προσλαμβάνουσες από το σπίτι γιατί αρχίζουν και ανακαλύπτουν νέα παιχνίδια που δεν ήξεραν ότι μπορούσαν να παίξουν μέχρι τότε.
-Υπάρχει κάτι που θεωρείτε απαραίτητο να ακουστεί και δεν ρωτήθηκε;
Όχι. Σας ευχαριστώ πολύ!
