Την εποχή που διανύουμε, με τη σωρεία καταγγελιών για σεξουαλικά εγκλήματα και παρενοχλήσεις, γίνεται συχνά αναφορά στα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας. Η Επιτροπή Ισότητας θεώρησε χρήσιμο να παράσχει ένα πλαίσιο σχετικά με τον ορισμό τους και τα είδη που περικλείονται, προκειμένου να αποκτήσουμε μια σφαιρική εικόνα για το τι σημαίνει «Έγκλημα κατά της γενετήσιας Ελευθερίας».
Για την επίτευξη του στόχου, απευθυνθήκαμε στην κυρία Γεωργιάδου Μαρία, δικηγόρο και ειδική συνεργάτη του Δημάρχου, την οποία ευχαριστούμε θερμά για την συνεισφορά της.
«Ιδιαίτερο κεφάλαιο του Ποινικού Κώδικα αποτελούν τα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας. Αντικείμενο προστασίας των διατάξεων του εν λόγω κεφαλαίου είναι ο γενετήσιος αυτοκαθορισμός, σε πολύ ευρεία έννοια, στην οποία διαλαμβάνονται και τα εγκλήματα εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής. Οι διατάξεις προσαρμόστηκαν προς την ιδέα της ελεύθερης επιλογής τόσο του ερωτικού συντρόφου όσο και της στιγμής της ερωτικής πράξης, σε πλήρη στοίχιση προς την αρχή της ισότητας των δυο φύλων με την παροχή ισοδύναμης προστασίας καθώς και την αναγωγή σε αυτοδύναμο αγαθό της προστασίας της γενετήσιας ελευθερίας.
Συγκεκριμένα, τα εγκλήματα αυτά τιμωρούνται ως εξής:
- Βιασμός (άρθρο 336ΠΚ)
Στοιχεία του εγκλήματος είναι ο εξαναγκασμός άλλου με σωματική βία ή με απειλή σοβαρού και άμεσου κίνδυνου ζωής ή σωματικής ακεραιότητας σε επιχείρηση ή ανοχή γενετήσιας πράξης.
Ως γενετήσια πράξη ορίζεται η συνουσία και οι ίσης βαρύτητας με αυτήν πράξη. Παθητικό υποκείμενο μπορεί να είναι άρρεν ή θήλυ, ανεξαρτήτως ηλικίας ενώ είναι αδιάφορο αν δράστης και θύμα έχουν σχέσεις μνηστείας ή παλαιότερες σεξουαλικές πράξεις. Εξαναγκασμός νοείται όταν το πρόσωπο ενεργεί ή υφίσταται παρά τη θέληση του εξώγαμη συνουσία ή ανοχή ή επιχείρηση ασελγούς πράξης είτε με σωματική βία ή με απειλή ή και με τους δυο τρόπους.
Το συγκεκριμένο αδίκημα τιμωρείται με ποινή κάθειρξης τουλάχιστον δέκα ετών. Αν η πράξη έγινε από δύο ή περισσότερους δράστες που ενεργούν από κοινού (ομαδικός βιασμός) ή είχε ως συνέπεια τον θάνατο του παθόντος, επιβάλλεται κάθειρξη ισόβια ή πρόσκαιρη κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.
- Προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας (άρθρο 337ΠΚ)
Το άρθρο τιμωρεί τις ασελγείς χειρονομίες ή προτάσεις, πράξεις δηλαδή που
δεν φθάνουν στο σημείο τέλεσης ασελγούς πράξης, οπότε και θα τελείται βιασμός, που προϋποθέτουν ωστόσο σωματική επαφή δράστη και θύματος.
Το αδίκημα αυτό τιμωρείται με ποινή έως ένα έτος, απαιτείται δε έγκληση του παθόντος. Επιβαρυντική περίπτωση υπάρχει όταν ο παθών εξαρτάται εργασιακά από το δράστη ή ο τελευταίος εκμεταλλεύεται την ανάγκη του πρώτου να εργαστεί.
- Κατάχρηση ανίκανου προς αντίσταση σε γενετήσια πράξη (άρθρο 338ΠΚ)
Η διάταξη αυτή προστατεύει τη γενετήσια ελευθερία των προσώπων που από οποιαδήποτε αιτία δεν έχουν ομαλή και φυσιολογική λειτουργία των πνευματικών λειτουργιών και ψυχικών δυνάμεων με άμεσο αποτέλεσμα να μην έχουν σαφή συνείδηση του εξωτερικού κόσμου.
Η εν λόγω ποινικά κολάσιμη πράξη τιμωρείται σε βαθμό κακουργήματος με ποινή από 5 έως 10 έτη
- Κατάχρηση σε γενετήσια πράξη (άρθρο 343ΠΚ)
Σε αυτά ταπλημμεληματικής μορφής αδικήματα, ο δράστης θα πρέπει να
έχει μία από τις ακόλουθες ιδιότητες και να υπάρχει συγκεκριμένη σχέση με το θύμα, ήτοι:α) εργασιακή σχέση και β)διορισμένος ή οπωσδήποτε εργαζόμενος σε φυλακές, ή άλλα κρατητήρια, σε αστυνομικές υπηρεσίες, σε σχολές, παιδαγωγικά ιδρύματα, νοσοκομεία, κλινικές ή κάθε είδους θεραπευτικά καταστήματα ή σε άλλα ιδρύματα προορισμένα να περιθάλπουν πρόσωπα που έχουν ανάγκη από βοήθεια.
Οι πράξεις αυτές τιμωρούνται με φυλάκιση από 2 έως 5 έτη.
- Αδικήματα όπου τα θύματα προσβολών της γενετήσιας ελευθερίας είναι ανήλικοι (άρθρα 339 ΠΚ και 342ΠΚ)
Στα συγκεκριμένα εγκλήματα η ηλικία του θύματος καθορίζει και την ποινή με την οποία απειλείται ο δράστης.
α)Γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους ή ενώπιον τους
- Αν το θύμα δε συμπλήρωσε τα 12 έτη, ο δράστης τιμωρείται από 5 έως 15 έτη.
- Αν το θύμα συμπλήρωσε τα 12 έτη αλλά όχι τα 14 ο δράστης τιμωρείται με κάθειρξη από 5 έως 10 έτη.
- Αν το θύμα συμπλήρωσε τα 14 έτη τότε υπάρχει πλημμέλημα και η ποινή είναι φυλάκιση από 2 έως 5 χρόνια
β) Κατάχρηση ανηλίκων
Στις περιπτώσεις αυτές δράστης είναι ο ενήλικος τον οποίο τον έχουν εμπιστευτεί να επιβλέπει ή να φυλάσσει τον ανήλικο έστω και προσωρινά.
-Αν το θύμα δε συμπλήρωσε τα 12 έτη, τότε υφίσταται κακούργημα με ποινή κάθειρξης από 10 έως 15 έτη.
- Αν το θύμα συμπλήρωσε τα 12 αλλά όχι τα 14 έτη, ο δράστης τιμωρείται με ποινή από 5 έως 15 έτη
- Αν το θύμα συμπλήρωσε τα 14 έτη, τότε τελείται κακούργημα με ποινή κάθειρξης ως 10 έτη.
-Με προβλεπόμενη ποινή φυλάκισης από 6 μήνες έως 5 έτη απειλείται ο δράστης στην περίπτωση χειρονομίας γενετήσιου περιεχομένου σε ανήλικο ή σε εξιστόρηση ή απεικόνιση γενετήσιων πράξεων όπου τότε τελείται πλημμέλημα.»
